Χριστοπούλου Έλενα Ψυχολόγος Θεσσαλονίκη
Χρειάζεται μεγάλη προσοχή στη γλώσσα που χρησιμοποιούμε, όταν διορθώνουμε μια προβληματική συμπεριφορά του παιδιού. Τα παιδιά στα οποία δε γίνονται ξεκάθαρες δηλώσεις για το τι περιμένουν από αυτά, αισθάνονται απογοήτευση και απελπισία για το αν κάνουν κάτι σωστά. Είναι πολύ δύσκολο για ένα παιδί να αναπτύξει μια αίσθηση αξίας όταν η συμπεριφορά του έχει προκαλέσει θυμό και ενόχληση στους άλλους.
Οι γονείς λειτουργούν και ως δάσκαλοι και ως καθρέφτες για τα παιδιά τους. Χρειάζεται να μάθουν στα παιδιά τους να ελέγχουν τις παρορμήσεις τους, να αναλαμβάνουν ευθύνες, να αντέχουν στην πίεση και να υπολογίζουν τους άλλους. Αυτή η διαδικασία μάθησης εξαρτάται από την ικανότητα των γονιών να χρησιμοποιούν τη γλώσσα της αυτοεκτίμησης σε όλη την ανατροφοδότησή τους προς τα παιδιά. Αν οι διορθώσεις έχουν τη μορφή κριτικής ή προσβολής, το παιδί τότε δε θα θέλει να μάθει νέες γνώσεις και δε θα επιθυμεί να συμπεριφερθεί σωστά. Ακόμη και αν το παιδί δείχνει ότι «υπακούει», θα νιώθει απογοήτευση, ματαίωση και θυμό.
Κάνοντας διορθώσεις χρησιμοποιώντας μια γλώσσα που στηρίζεται στην αυτοεκτίμηση, τότε το παιδί θα καταλάβει τι χρειάζεται να διορθώσει στη συμπεριφορά του και δε θα αισθάνεται άσχημα. Η γλώσσα που χρησιμοποιείται στις διορθώσεις είναι παρόμοια με αυτήν για τον έπαινο των παιδιών. Περιλαμβάνει 4 βήματα.
1) Περιγραφή της συμπεριφοράς (με μη κριτική γλώσσα). Π.χ. «Ο έλεγχος των αγγλικών δείχνει ότι έλειπες 5 φορές από το μάθημα»
2) Έναν λόγο για την αλλαγή συμπεριφοράς. Π.χ. «Στεναχωριέμαι, όταν αργείς» ή «Μας περιμένουν να είμαστε στην ώρα μας»
3) Αναγνώριση των συναισθημάτων του παιδιού (ή της προσπάθειας, της αγωνίας του ή του κινήτρου). Π.χ. «Βλέπω πόσο θυμωμένος είσαι» ή » «Μπορεί να φαίνεται σαν να μην είχες άλλη επιλογή».
4) Μια ξεκάθαρη δήλωση για το τι αναμένεται, Π.χ. «Μην παίρνεις τα πράγματα της αδερφής σου από το δωμάτιο της χωρίς να τη ρωτήσεις».
Είδη γλώσσας προς αποφυγή
1)υπεργενικεύσεις, π.χ. «Ποτέ δε σκέφτεσαι, προτού κάνεις κάτι».
2) σιωπηλή αντιμετώπιση. Το να αρνείστε να μιλήσετε στο παιδί ή ακόμη και να το κοιτάξετε, για μια λανθασμένη του συμπεριφορά, θα το κάνει να νιώσει απόρριψη, χωρίς να έχει την ευκαιρία να επανορθώσει ή να βελτιώσει κάτι.
3) ασαφείς ή βίαιες απειλές. Π.χ. «Περίμενε, μέχρι να γυρίσουμε σπίτι. Να δεις τότε τι έχει να γίνει».
Η αλλαγή του τρόπου με τον οποίο διορθώνετε τα παιδιά μπορεί να μην είναι εύκολη στην αρχή. Όσο καλύτεροι γίνεστε όμως στο να χρησιμοποιείτε τη γλώσσα της αυτοεκτίμησης, τόσο περισσότερο οι σχέσεις με τα παιδιά σας θα βελτιώνονται.
autognosia.gr 