Στην ομάδα συμβαίνει μια διαπροσωπική διαδικασία που περιλαμβάνει το θεραπευτή και δύο ή περισσότερους ανθρώπους που έχουν κάτι κοινό μεταξύ τους, όπως κάποιο πρόβλημα, στόχο, στάσεις, αξίες κλπ. Βασικές αρχές που διέπουν μια ομάδα είναι ότι αναπτύσσει τα δικό της δυναμικό και το δυναμικό των μελών της και ότι η ομάδα είναι πάντα σε θέση να καθορίσει η ίδια τους δικούς της στόχους και κατευθύνσεις.
Η δυναμική των ομάδων αναφέρεται κυρίως στις δυνάμεις που αναπτύσσονται κατά την ομαδική θεραπευτική διαδικασία, καθώς και το είδος των ρόλων που αναλαμβάνουν και αναπτύσσουν τα μέλη. Η συμπεριφορά του ατόμου μέσα στην ομάδα είναι εντελώς διαφορετική απ’ ό,τι σε μια δυαδική θεραπευτική σχέση, καθώς το άτομο αλληλεπιδρά με τα υπόλοιπα μέλη, αναλαμβάνοντας διαφορετικούς ρόλους.
Κύριος στόχος της ομαδικής θεραπείας είναι η χρήση της δυναμικής της ομάδας ως μέσο για το προσωπικό όφελος των μελών που εμπλέκονται σ’ αυτή τη διαδικασία. Η δυναμική αλληλεπίδραση των ατόμων στο πλαίσιο της ομάδας επιδρά στην καλύτερη κοινωνικοποίηση του κάθε μέλους, ενώ παράλληλα το βοηθά να αντιλαμβάνεται τον κοινωνικό αντίκτυπο της συμπεριφοράς του. Η ομάδα αποτελεί έναν κοινωνικό μικρόκοσμο, προσφέρει δηλαδή στο άτομο ένα ευνοϊκό κοινωνικό περιβάλλον για δράση και για την προσωπική αλλαγή και εξέλιξη.
Τα άτομα, επίσης, δέχονται με μεγαλύτερη ευκολία να εμπλακούν σε μια ομαδική θεραπεία, παρά σε μια ατομική ψυχοθεραπευτική σχέση. Τα άτομα μέσα σε μια θεραπευτική ομάδα διδάσκονται ότι και άλλοι άνθρωποι αντιμετωπίζουν παρόμοιες δυσκολίες και προβλήματα στη ζωή τους, όπου μπορεί κανείς να εκφράζει τις δυσκολίες του στους άλλους χωρίς αυτό να επηρεάζει τις σχέσεις τους και να τους εμπιστεύεται. Εκφράζοντας κάποιος τα προσωπικά προβλήματα τα κατανοεί και τα αντιμετωπίζει καλύτερα με τη βοήθεια των άλλων ανθρώπων και μαθαίνει έτσι να δείχνει κατανόηση στα προβλήματα των άλλων. Γενικότερα, στην ομαδική θεραπεία παράλληλα με τα θέματα που τίθενται προς επεξεργασία συντελούνται διαρκώς διεργασίες που και αυτές αποτελούν αντικείμενο προς επεξεργασία ανάμεσα στα μέλη. Έτσι, η συμμετοχή σε μια ομάδα συμβάλλει στον εμπλουτισμό της προσωπικότητας του ατόμου και στην ανάπτυξη κοινωνικών δεξιοτήτων και ικανοτήτων σχετικά με την επικοινωνία και τις ανθρώπινες σχέσεις.
Οι κύριοι λόγοι που κάνουν ελκυστική την ομαδική θεραπεία είναι το χαμηλό οικονομικό κόστος και ότι τα άτομα που συμμετέχουν στην ομάδα εκτιμούν θετικά την εμπειρία να μιλήσουν σε άλλους που ξέρουν ότι αντιμετωπίζουν τις ίδιες δυσκολίες.
Χριστοπούλου Έλενα
ψυχολόγος-ψυχοθεραπεύτρια